Czy spanie do południa jest zdrowe? Poznaj dobowe normy snu!
07.07.2025 (19:33) | Paweł Lorenc | skomentuj (0)
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego po długim śnie do południa czujesz się bardziej zmęczony niż wypoczęty? Sen to nie tylko czas odpoczynku, a proces regeneracyjny, podczas którego nasze ciało i umysł przechodzą przez różnorodne fazy naprawcze. Każda godzina snu ma swoje znaczenie, ale równie ważne jest to, kiedy śpimy. Dowiedz się więcej na ten temat!
O której powinniśmy chodzić spać?
Dla większości dorosłych optymalną porą na pójście spać jest przedział między godziną 22:00 a 23:00. Ta rekomendacja wynika z naturalnego rytmu produkcji melatoniny, która u zdrowych osób zaczyna wzrastać około godziny 21:00. Kładzenie się spać w tym czasie pozwala wykorzystać naturalną falę senności i zapewnia odpowiednią ilość głębokiego snu w pierwszej części nocy.
Seniorzy często naturalnie zaczynają wcześniej odczuwać senność i wcześniej się budzić. To normalna część procesu starzenia się, związana ze zmianami w produkcji hormonów i funkcjonowaniu zegara biologicznego. Dla tej grupy wiekowej pójście spać między godziną 21:00 a 22:00 może być całkowicie naturalne i zdrowe.
Dlaczego spanie do południa nie jest zdrowe?
Nasz organizm funkcjonuje zgodnie z wewnętrznym zegarem biologicznym, zwanym rytmem circadialnym. Ten naturalny cykl, trwający około 24 godzin, reguluje nie tylko nasze poczucie senności i czuwania, ale także temperaturę ciała, produkcję hormonów, ciśnienie krwi, a nawet procesy trawienne. Rytm ten wykształcił się przez miliony lat ewolucji i jest głęboko zakorzeniony w naszej genetyce.
Gdy regularnie kładziesz się spać o tej samej porze i budzisz się o stałej godzinie, Twój rytm circadialny pozostaje w harmonii. Jednak gdy zaczynasz spać nieregularnie lub zbyt długo, ten precyzyjny mechanizm zaczyna się rozstrajać. To tak, jakbyś próbował przestawić zegar, który przez całe życie chodził perfekcyjnie, każda zmiana wymaga czasu na ponowną synchronizację.
Spanie do południa to jeden z najszybszych sposobów na zaburzenie naturalnego rytmu biologicznego. Gdy regularnie śpisz do późnych godzin porannych, Twój organizm traci synchronizację z naturalnym cyklem światła i ciemności. To zjawisko nazywane jest chroniczne desynchronozą i ma daleko idące konsekwencje dla zdrowia.
Jak obliczyć ilość snu?
Kalkulator snu może pomóc Ci określić, o której godzinie powinieneś się położyć, aby obudzić się w odpowiedniej fazie cyklu i czuć się wypoczętym. Jeśli musisz wstać o konkretnej godzinie, kalkulator obliczy optymalne pory zasypiania, które pozwolą Ci zakończyć pełne cykle snu. Dla organizmu ludzkiego to duża różnica, czy obudzi się on w fazie głębokiego snu (co powoduje uczucie oszołomienia) czy w fazie płytkiej (co jest znacznie bardziej naturalne).
Skupianie się wyłącznie na ilości godzin spędzonych w łóżku może być jednak mylące. Równie ważna, a może nawet ważniejsza, jest jakość snu. Możesz spać dziesięć godzin, ale jeśli Twój sen jest fragmentaryczny i płytki, nie otrzymasz pełnych korzyści regeneracyjnych.
Jakościowy sen charakteryzuje się regularnymi cyklami obejmującymi różne fazy, od snu płytkiego po sen głęboki i fazę REM. Każda z tych faz pełni inne funkcje regeneracyjne. Sen głęboki jest kluczowy dla fizycznej regeneracji i konsolidacji pamięci deklaratywnej, podczas gdy faza REM wspiera rozwój emocjonalny i kreatywność.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/bezsennosc/70378,fizjologia-snu
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20442067/
SEA/19039/07/25
